Tùy điều kiện thực tế mà có thể sử dụng kiểu nhà khác nhau. Hiện nay có hai kiểu nhà tương đối phù hợp với điều kiện ĐBSCL.
Chuẩn bị nhà trồng nấm
Nhà kiểu chữ A: Thường tận dụng dưới tán cây ăn quả. Kích thước như sau: nhà nhỏ chiều dài nhà 10-12m, mái nhà 2,4m nền nhà rộng 2,0m, chiều cao 1,8m có cửa ra vào và thông gió hai đầu hồi. Mái nhà phủ nilon (tấm bạt), phía trên phủ thêm lá chuối hoặc lá dừa để chống nắng hay dưới bóng râm là tốt nhất. Hai đầu hồi để làm cửa ra vào và điều chỉnh ánh sáng, nhiệt độ khi cần thiết.
Nhà kiểu thông thường: Có thể tận dụng nhà, trại có sẵn, bên trong dùng nilon che kín từng ô vuông cạnh 4-5m, cao 2-3m, chừa lỗ thoát khí để thông gió khi cần thiết (che lại bằng vải màn). Có thể bố trí nhiều giàn, mỗi giàn cách nhau 60cm và để lối đi 50cm. Nhà có thể lợp lá hoặc fibro xi măng.
Xử lý nguyên liệu
Rơm rạ sau khi thu hoạch có thể sử dụng ngay, tránh để ẩm mốc hoặc phơi khô chất đống để sử dụng lâu dài.
Làm ướt và ủ đống diệt khuẩn: có nhiều cách:
- Cho rơm rạ vào hồ chứa nước vôi trong, để rơm rạ chìm trong nước 20-30 phút, sau đó vớt ra ủ đống.
- Xếp rơm rạ thành từng lớp, dùng máy bơm nước liên tục, đạp dẫm lên rơm cho ướt đều. Tưới nước và chất rơm liên tục thành đống, rải vôi trực tiếp vào đống ủ hoặc tưới nước vôi, cứ 20cm tới (rải) 1 lần. Phương pháp này ít tốn công lao động và dễ vận dụng. Lượng vôi (dùng) 20-30 kg/tấn rơm, rạ (tương ứng 1 ha rơm). Đường kính đống ủ tối thiểu 2m, cao 2-2,5m. Nếu ủ đống lớn hơn phải cắm cọc ở giữa cho thoát hơi, nền đống ủ phải khô ráo, thoát nước tốt.
Sau 5-7 ngày đảo đống ủ, dùng cào sắt có răng đảo rơm từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới, tưới thêm nước và điều chỉnh độ ẩm thích hợp (70-80%). Sau 5-7 ngày tiếp theo (tức từ 10-14 ngày kể từ khi ủ đống) đem ra đóng mô và cấy giống. Rơm sau khi ủ đống có màu nâu sậm, mùi dễ chịu. Nếu ủ không chín hoặc chín không đều nấm dại sẽ phát triển, cạnh tranh dinh dưỡng hoặc gây bệnh, ảnh hưởng đến năng suất thu hoạch. Khi đảo đống ủ có thể bổ sung urê 0,5%, tưới đều trên đống ủ.
Đóng mô, cấy giống: Hiện nay phổ biến nhất là đóng mô theo khuôn. Với kích thước: đáy: dài 1,2m (hoặc 0,8m), rộng 0,4m, miệng: dài 1,1m (hoặc 0,7m), rộng 0,3m, cao 0,4m. Đặt khuôn theo diện tích hiện có sao cho thuận lợi đi lại chăm sóc và tiết kiệm diện tích.
Rải rơm rạ vào khuôn 10-15cm, dùng tay ém chặt, nhất là ở xung quanh thành khuôn, tưới nước vào đủ ấm và cấy giống. Cấy xung quanh mép khuôn, cách mép khuôn 4-5cm, tiếp tục đến lớp thứ 2, 3 (lớp trên cùng cấy đều khắp mặt mô và rải thêm 1 lớp rơm áo), sau đó đậy nilon giữ ẩm (1 khuôn = 1 bịch meo 250g).
Chăm sóc mô nấm: Sau 3-5 ngày đầu không cần tưới nước, đến ngày thứ 6 vỡ lớp nilon ra, cắt tơ, tưới nước vừa đủ ấm bằng bình phun sương (trong 1 ngày đêm tới 1-2 lít/10 mô/ngày đêm). Ngày thứ 8 trở đi có thể tăng lượng nước vì nấm đã xuất hiện và phát triển. Ngoài ra có thể sử dụng dinh dưỡng HVP bổ sung cho nấm.
Thu hoạch nấm
Nếu chăm sóc tốt đến ngày thứ 10 kể từ khi cấy giống thì bắt đầu thu hoạch. Lúc này nấm to bằng quả trứng.Đợt 1: thu hoạch vào ngày thứ 10-20 kể từ khi cấy giống; năng suất chiếm 70-80% của cả vụ. Đợt 2: sau khi thu hoạch xong đợt 1, nhặt hết gốc nấm, tới nớc và phủ nilon lại. Sau đó tiến hành chăm sóc nh đợt 1, năng suất cả vụ 15-20%. Năng suất biến động từ 10-20% so với khối lợng nguyên liệu khô; tùy theo chất lợng giống nấm, kỹ thuật trồng, yếu tố khí hậu và chất lợng nguyên liệu. Thu hoạch phải nhặt hết gốc nấm, tránh làm tổn thơng nấm nhỏ.
Vệ sinh sau thu hoạch
Sau khi thu hoạch phải dọn vệ sinh sạch sẽ, tưới nước vôi (CaCO3), xong đốt bột lưu huỳnh hay phun formol 0,5% trước khi đưa nguyên liệu vào trồng lại 1 tuần.
Nhà kiểu chữ A: Thường tận dụng dưới tán cây ăn quả. Kích thước như sau: nhà nhỏ chiều dài nhà 10-12m, mái nhà 2,4m nền nhà rộng 2,0m, chiều cao 1,8m có cửa ra vào và thông gió hai đầu hồi. Mái nhà phủ nilon (tấm bạt), phía trên phủ thêm lá chuối hoặc lá dừa để chống nắng hay dưới bóng râm là tốt nhất. Hai đầu hồi để làm cửa ra vào và điều chỉnh ánh sáng, nhiệt độ khi cần thiết.
Nhà kiểu thông thường: Có thể tận dụng nhà, trại có sẵn, bên trong dùng nilon che kín từng ô vuông cạnh 4-5m, cao 2-3m, chừa lỗ thoát khí để thông gió khi cần thiết (che lại bằng vải màn). Có thể bố trí nhiều giàn, mỗi giàn cách nhau 60cm và để lối đi 50cm. Nhà có thể lợp lá hoặc fibro xi măng.
Xử lý nguyên liệu
Rơm rạ sau khi thu hoạch có thể sử dụng ngay, tránh để ẩm mốc hoặc phơi khô chất đống để sử dụng lâu dài.
Làm ướt và ủ đống diệt khuẩn: có nhiều cách:
- Cho rơm rạ vào hồ chứa nước vôi trong, để rơm rạ chìm trong nước 20-30 phút, sau đó vớt ra ủ đống.
- Xếp rơm rạ thành từng lớp, dùng máy bơm nước liên tục, đạp dẫm lên rơm cho ướt đều. Tưới nước và chất rơm liên tục thành đống, rải vôi trực tiếp vào đống ủ hoặc tưới nước vôi, cứ 20cm tới (rải) 1 lần. Phương pháp này ít tốn công lao động và dễ vận dụng. Lượng vôi (dùng) 20-30 kg/tấn rơm, rạ (tương ứng 1 ha rơm). Đường kính đống ủ tối thiểu 2m, cao 2-2,5m. Nếu ủ đống lớn hơn phải cắm cọc ở giữa cho thoát hơi, nền đống ủ phải khô ráo, thoát nước tốt.
Sau 5-7 ngày đảo đống ủ, dùng cào sắt có răng đảo rơm từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới, tưới thêm nước và điều chỉnh độ ẩm thích hợp (70-80%). Sau 5-7 ngày tiếp theo (tức từ 10-14 ngày kể từ khi ủ đống) đem ra đóng mô và cấy giống. Rơm sau khi ủ đống có màu nâu sậm, mùi dễ chịu. Nếu ủ không chín hoặc chín không đều nấm dại sẽ phát triển, cạnh tranh dinh dưỡng hoặc gây bệnh, ảnh hưởng đến năng suất thu hoạch. Khi đảo đống ủ có thể bổ sung urê 0,5%, tưới đều trên đống ủ.
Đóng mô, cấy giống: Hiện nay phổ biến nhất là đóng mô theo khuôn. Với kích thước: đáy: dài 1,2m (hoặc 0,8m), rộng 0,4m, miệng: dài 1,1m (hoặc 0,7m), rộng 0,3m, cao 0,4m. Đặt khuôn theo diện tích hiện có sao cho thuận lợi đi lại chăm sóc và tiết kiệm diện tích.
Rải rơm rạ vào khuôn 10-15cm, dùng tay ém chặt, nhất là ở xung quanh thành khuôn, tưới nước vào đủ ấm và cấy giống. Cấy xung quanh mép khuôn, cách mép khuôn 4-5cm, tiếp tục đến lớp thứ 2, 3 (lớp trên cùng cấy đều khắp mặt mô và rải thêm 1 lớp rơm áo), sau đó đậy nilon giữ ẩm (1 khuôn = 1 bịch meo 250g).
Chăm sóc mô nấm: Sau 3-5 ngày đầu không cần tưới nước, đến ngày thứ 6 vỡ lớp nilon ra, cắt tơ, tưới nước vừa đủ ấm bằng bình phun sương (trong 1 ngày đêm tới 1-2 lít/10 mô/ngày đêm). Ngày thứ 8 trở đi có thể tăng lượng nước vì nấm đã xuất hiện và phát triển. Ngoài ra có thể sử dụng dinh dưỡng HVP bổ sung cho nấm.
Thu hoạch nấm
Nếu chăm sóc tốt đến ngày thứ 10 kể từ khi cấy giống thì bắt đầu thu hoạch. Lúc này nấm to bằng quả trứng.Đợt 1: thu hoạch vào ngày thứ 10-20 kể từ khi cấy giống; năng suất chiếm 70-80% của cả vụ. Đợt 2: sau khi thu hoạch xong đợt 1, nhặt hết gốc nấm, tới nớc và phủ nilon lại. Sau đó tiến hành chăm sóc nh đợt 1, năng suất cả vụ 15-20%. Năng suất biến động từ 10-20% so với khối lợng nguyên liệu khô; tùy theo chất lợng giống nấm, kỹ thuật trồng, yếu tố khí hậu và chất lợng nguyên liệu. Thu hoạch phải nhặt hết gốc nấm, tránh làm tổn thơng nấm nhỏ.
Vệ sinh sau thu hoạch
Sau khi thu hoạch phải dọn vệ sinh sạch sẽ, tưới nước vôi (CaCO3), xong đốt bột lưu huỳnh hay phun formol 0,5% trước khi đưa nguyên liệu vào trồng lại 1 tuần.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét