Cát tường là loại hoa thích hợp với thời vụ dài ngày, giờ chiếu sáng tối ưu trong ngày từ 16-18 giờ sẽ cho hoa to và đẹp
- Tên tiếng Việt: cát tường, kiết tường, lan tường.- Tên tiếng Anh: Lisianthus.
- Tên khoa học: Eustoma grandiflorum (Raf) Shinn, danh pháp 2 phần là Eustoma russellianum, thuộc họ Long đởm.
Hoa cát tường có nguồn gốc từ miền Tây nước Mỹ, có khả năng chịu lạnh tốt. Cát tường là cây thân thảo, có màu xanh lá cây, tùy thuộc vào giống cây, điều kiện thổ nhưỡng mà có thể là cây ngắn ngày hay cây lâu năm (1-2 năm). Lá trơn, mọng nước.
Hoa đối xứng, có hình chuông, lưỡng tính, tự thụ, có dạng hoa đơn và hoa kép với nhiều màu sắc như: kem, tím, vàng, hồng, hồng phai, tím đậm, trắng viền tím…. Hạt có kích thước rất nhỏ, với nội nhũ dầu nhiều, phôi mầm lớn, khi chín hạt có màu đen nhánh.
Cây hoa cát tường có 2 loại: giống hoa kép và giống hoa đơn với nhiều màu sắc khác nhau. Thời gian từ khi gieo hạt tới khi cho hoa kéo dài từ 7 – 8 tháng. Cây cao từ 15 – 120 cm tùy giống. Lá đơn mọc đối, không có lá kèm, có hình ô van hay hình bầu dục.
Yêu cầu sinh thái: Hoa cát tường phát triển tốt ở điều kiện sánh sáng vừa phải (70-80 Klux ánh sáng tự nhiên) do vậy về mùa hè cần phải có lưới nilon màu che bớt ánh sáng. Cát tường là loại hoa thích hợp với thời vụ dài ngày, giờ chiếu sáng tối ưu trong ngày từ 16-18 giờ sẽ cho hoa to và đẹp. Nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng và phát triển từ 18-20°C vào ban ngày, 15-18°C vào ban đêm. Nếu nhiệt độ ban đêm thấp dưới 15°C sẽ ảnh hưởng đến sinh trưởng, ban ngày cao hơn 28°C hoa sẽ nở sớm, do bị rút ngắn thời gian sinh trưởng bình thường nên chất lượng hoa không cao. Thời gian từ khi gieo hạt cho tới khi cây ra hoa trung bình 20-23 tuần tùy theo giống và thời vụ. Dựa trên các điều kiện này người trồng hoa cần bố trí thời gian gieo trồng cho phù hợp với tiêu thụ thì mới đem lại lợi nhuận cao.
Các giống hoa cát tường: Cát tường có nhiều giống nhưng tập trung vào 2 loại chính: hoa đơn và hoa kép.
Giống hoa kép
- Nhóm Avilia: nhóm này thích hợp ở điều kiện ánh sáng yếu và nhiệt độ mát. Do vậy nhóm giống này thường trồng vào vụ đông. Các màu thường là trắng ngà, viền xanh, hồng cánh sen, đỏ tía.
- Nhóm Balboa: nhóm này thích hợp nhiệt độ và cường độ ánh sáng cao hơn. Thích hợp trồng vụ xuân đến hè. Phát triển tốt ở điều kiện quang chu kỳ ngày dài. Các màu thường là xanh, viền xanh, xanh tía.
- Nhóm Catalina: thích hợp với điều kiện ngày dài và thời tiết ấm áp. Các màu thường là xanh tía và màu vàng.
- Nhóm Candy: thích hợp với cường độ ánh sáng trung bình và quang chu kỳ ngày ngắn. Nhóm này cho hoa nở đồng loạt và có nhiều màu để chọn lựa.
- Nhóm Echo: Nhóm này là nhóm phổ biến trong giống hoa cát tường. Không thích hợp với cường độ ánh sáng quá cao hay thấp, thích hợp cho vụ đông xuân. Các màu phổ biến trong giống này là xanh bóng, xanh tía, hồng, hồng tía, trắng tuyền.
- Nhóm Mariachi: Nhóm này thích hợp trồng trong chậu. Đặc điểm giống này là có số cánh hoa nhiều, cánh hoa mỏng hơn các giống khác nên nhìn rất đẹp. Các màu phổ biến trong giống này là trắng, hồng, hồng nhạt, xanh…
Giống hoa đơn
- Nhóm Flamenco: là nhóm thích hợp với cường độ ánh sáng cao và quang chu kỳ ngày dài. Thân hoa dài và mạnh. Các màu là xanh bóng, hồng, vàng, trắng.
- Nhóm Heidi: thích hợp với cường độ ánh sáng trung bình và quang chu kỳ ngày ngắn. Có nhiều màu để chọn lựa.
- Nhóm Laguna: là nhóm thích hợp với cường độ ánh sáng cao và quang chu kỳ ngày dài. Thân hoa dài khoảng 48 cm, một cây trung bình có ba thân và 25 nụ hoa. Có hai màu là xanh đậm và xanh tía.
- Nhóm Malibu: thích hợp với cường độ ánh sáng trung bình và trong mùa xuân và mùa thu. Có nhiều màu là hoa cà, xanh đậm, trắng, hồng, trắng viền xanh.
- Nhóm Yodel: Thân hoa dài khoảng 45 - 50cm. Có nhiều màu là xanh đậm, xanh, hoa cà, hồng phấn, hồng, trắng.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc:
- Gieo ươm cây giống: Dùng khay vỉ chuyên dụng để gieo ươm vì hạt giống hoa cát tường rất nhỏ (19.000 hạt/gam). Giá thể tốt nhất là 30% xơ dừa + 30% đất mùn + 25% đất đỏ Ferralit + 5% supe lân + 10% phân chuồng hoai mục. Gieo hạt, tưới đủ ẩm thường xuyên 70-80%, giữ ở nhiệt độ 20-220C, sau 10-12 ngày cây mọc; sau khoảng 3 tháng khi cây có 2-3 bộ lá ổn định thì đem trồng ra ruộng được.
- Trồng cây: Đất được cày bừa kỹ, phơi ải tốt, bón lót nhiều phân hữu cơ, phân chuồng hoai mục có bổ sung thêm 50kg/1.000m2 phân tổng hợp NPK (16:16:8) bằng cách rải đều trên mặt luống rồi dùng cuốc xới đều sâu 20cm trước khi trồng cây. Lên luống rộng 130cm, cao 15-20cm, rãnh luống rộng 30cm. Trồng 5-6 hàng trên mặt luống cách nhau 15-18cm, cây này cách cây kia 10-12cm, mật độ khoảng 50-60 cây/m2. Trồng xong, ngày tưới 2-3 lần (5 giờ sáng, 10 giờ sáng và 2 giờ chiều) để cho cây con nhanh bén rễ. Sau 10-15 ngày, khi cây con đã bén rễ, giảm tưới xuống còn 1-2 lần/ngày tùy thời tiết trời râm hay nắng. Khi cây đã lên xanh cần dùng lưới nilon đen để che bớt 30-40% ánh sáng nhằm giúp tăng chiều dài cành hoa, tăng chất lượng hoa sau này.
Tuy nhiên vào các tháng mùa xuân, mùa đông (miền Bắc), mùa mưa (Nam bộ) cần tháo bỏ lưới che để hạn chế nấm bệnh phát sinh, phát triển và gây hại. Sau trồng khoảng 1 tháng cần dùng lưới nilon có kích thước lỗ 15 x 20cm để căng làm giàn đỡ cho cây hoa khỏi đổ ngã, giữ cho cành hoa được thẳng. Lớp đầu tiên cách mặt luống 30cm, lớp thứ 2 cách lớp đầu tiên 15-20cm. Sau trồng 10-13 tuần, cây bắt đầu ra nụ đầu tiên. Tiến hành tỉa bỏ nụ đầu để giúp các chồi bên ra hoa đồng loạt. Bón thúc cho hoa vào các giai đoạn: 20kg NPK (16:16:8) + 10kg kali trắng/1.000m2 sau khi trồng 3 tuần; 30kg NPK (20:20:15) + 10kg kali trắng/1.000m2 sau trồng 6 tuần; 30kg NPK (15:5:20)/1.000m2 sau trồng 9 tuần; Sau thu hoạch lần một 2 tuần, bón thúc 20kg NPK (16:16:8) + 10kg kali trắng/1.000m2; sau thu hoạch lần một 4 tuần, bón thúc 30kg NPK (20:20:150 +10kg kali trắng/1.000m2. Thường xuyên kiểm tra, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh kịp thời, nhất là các loại bọ trĩ, bọ phấn, bệnh héo vàng, héo xanh, lở cổ rễ….
Thu hoạch: Cắt hoa vào buổi sáng khi hàm lượng đường trong cành còn cao sẽ bảo quản hoa tươi được lâu hơn. Cắt cành khi có 4 hoa hé nở với thị trường tại chỗ, nếu phải vận chuyển đi xa thì cắt khi hoa mới có 2 hoa hé nở và giữ hoa ở nhiệt độ 160C trong suốt quá trình vận chuyển.
Các giống hoa cát tường: Cát tường có nhiều giống nhưng tập trung vào 2 loại chính: hoa đơn và hoa kép.
Giống hoa kép
- Nhóm Avilia: nhóm này thích hợp ở điều kiện ánh sáng yếu và nhiệt độ mát. Do vậy nhóm giống này thường trồng vào vụ đông. Các màu thường là trắng ngà, viền xanh, hồng cánh sen, đỏ tía.
- Nhóm Balboa: nhóm này thích hợp nhiệt độ và cường độ ánh sáng cao hơn. Thích hợp trồng vụ xuân đến hè. Phát triển tốt ở điều kiện quang chu kỳ ngày dài. Các màu thường là xanh, viền xanh, xanh tía.
- Nhóm Catalina: thích hợp với điều kiện ngày dài và thời tiết ấm áp. Các màu thường là xanh tía và màu vàng.
- Nhóm Candy: thích hợp với cường độ ánh sáng trung bình và quang chu kỳ ngày ngắn. Nhóm này cho hoa nở đồng loạt và có nhiều màu để chọn lựa.
- Nhóm Echo: Nhóm này là nhóm phổ biến trong giống hoa cát tường. Không thích hợp với cường độ ánh sáng quá cao hay thấp, thích hợp cho vụ đông xuân. Các màu phổ biến trong giống này là xanh bóng, xanh tía, hồng, hồng tía, trắng tuyền.
- Nhóm Mariachi: Nhóm này thích hợp trồng trong chậu. Đặc điểm giống này là có số cánh hoa nhiều, cánh hoa mỏng hơn các giống khác nên nhìn rất đẹp. Các màu phổ biến trong giống này là trắng, hồng, hồng nhạt, xanh…
Giống hoa đơn
- Nhóm Flamenco: là nhóm thích hợp với cường độ ánh sáng cao và quang chu kỳ ngày dài. Thân hoa dài và mạnh. Các màu là xanh bóng, hồng, vàng, trắng.
- Nhóm Heidi: thích hợp với cường độ ánh sáng trung bình và quang chu kỳ ngày ngắn. Có nhiều màu để chọn lựa.
- Nhóm Laguna: là nhóm thích hợp với cường độ ánh sáng cao và quang chu kỳ ngày dài. Thân hoa dài khoảng 48 cm, một cây trung bình có ba thân và 25 nụ hoa. Có hai màu là xanh đậm và xanh tía.
- Nhóm Malibu: thích hợp với cường độ ánh sáng trung bình và trong mùa xuân và mùa thu. Có nhiều màu là hoa cà, xanh đậm, trắng, hồng, trắng viền xanh.
- Nhóm Yodel: Thân hoa dài khoảng 45 - 50cm. Có nhiều màu là xanh đậm, xanh, hoa cà, hồng phấn, hồng, trắng.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc:
- Gieo ươm cây giống: Dùng khay vỉ chuyên dụng để gieo ươm vì hạt giống hoa cát tường rất nhỏ (19.000 hạt/gam). Giá thể tốt nhất là 30% xơ dừa + 30% đất mùn + 25% đất đỏ Ferralit + 5% supe lân + 10% phân chuồng hoai mục. Gieo hạt, tưới đủ ẩm thường xuyên 70-80%, giữ ở nhiệt độ 20-220C, sau 10-12 ngày cây mọc; sau khoảng 3 tháng khi cây có 2-3 bộ lá ổn định thì đem trồng ra ruộng được.
- Trồng cây: Đất được cày bừa kỹ, phơi ải tốt, bón lót nhiều phân hữu cơ, phân chuồng hoai mục có bổ sung thêm 50kg/1.000m2 phân tổng hợp NPK (16:16:8) bằng cách rải đều trên mặt luống rồi dùng cuốc xới đều sâu 20cm trước khi trồng cây. Lên luống rộng 130cm, cao 15-20cm, rãnh luống rộng 30cm. Trồng 5-6 hàng trên mặt luống cách nhau 15-18cm, cây này cách cây kia 10-12cm, mật độ khoảng 50-60 cây/m2. Trồng xong, ngày tưới 2-3 lần (5 giờ sáng, 10 giờ sáng và 2 giờ chiều) để cho cây con nhanh bén rễ. Sau 10-15 ngày, khi cây con đã bén rễ, giảm tưới xuống còn 1-2 lần/ngày tùy thời tiết trời râm hay nắng. Khi cây đã lên xanh cần dùng lưới nilon đen để che bớt 30-40% ánh sáng nhằm giúp tăng chiều dài cành hoa, tăng chất lượng hoa sau này.
Tuy nhiên vào các tháng mùa xuân, mùa đông (miền Bắc), mùa mưa (Nam bộ) cần tháo bỏ lưới che để hạn chế nấm bệnh phát sinh, phát triển và gây hại. Sau trồng khoảng 1 tháng cần dùng lưới nilon có kích thước lỗ 15 x 20cm để căng làm giàn đỡ cho cây hoa khỏi đổ ngã, giữ cho cành hoa được thẳng. Lớp đầu tiên cách mặt luống 30cm, lớp thứ 2 cách lớp đầu tiên 15-20cm. Sau trồng 10-13 tuần, cây bắt đầu ra nụ đầu tiên. Tiến hành tỉa bỏ nụ đầu để giúp các chồi bên ra hoa đồng loạt. Bón thúc cho hoa vào các giai đoạn: 20kg NPK (16:16:8) + 10kg kali trắng/1.000m2 sau khi trồng 3 tuần; 30kg NPK (20:20:15) + 10kg kali trắng/1.000m2 sau trồng 6 tuần; 30kg NPK (15:5:20)/1.000m2 sau trồng 9 tuần; Sau thu hoạch lần một 2 tuần, bón thúc 20kg NPK (16:16:8) + 10kg kali trắng/1.000m2; sau thu hoạch lần một 4 tuần, bón thúc 30kg NPK (20:20:150 +10kg kali trắng/1.000m2. Thường xuyên kiểm tra, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh kịp thời, nhất là các loại bọ trĩ, bọ phấn, bệnh héo vàng, héo xanh, lở cổ rễ….
Thu hoạch: Cắt hoa vào buổi sáng khi hàm lượng đường trong cành còn cao sẽ bảo quản hoa tươi được lâu hơn. Cắt cành khi có 4 hoa hé nở với thị trường tại chỗ, nếu phải vận chuyển đi xa thì cắt khi hoa mới có 2 hoa hé nở và giữ hoa ở nhiệt độ 160C trong suốt quá trình vận chuyển.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét